Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen)

Çocuklarda ürtiker hastalığı aniden meydana gelen ve kendisini cilt üzerinde kaşıntı ile kırmızı veya beyaz renkli kabarcıklarla gösteren bir cilt hastalığıdır. Ürtiker hastalığı çocuklarda yaygın şekilde karşımıza çıkan ve çoğu zaman alerjik bir reaksiyona bağlı olarak gelişen bir rahatsızlıktır. Gıda alerjileri, çevresel etkenler veya enfeksiyonlar çocuklarda ürtiker gelişmesine ve ürtikere bağlı rahatsız edici semptomlara yol açabilmektedir. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Sena Kara Öncü, çocuklarda ürtiker hastalığının tanımı, nedenleri, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen) Nedir?

Ürtiker ya da halk arasındaki yaygın ismiyle kurdeşen hastalığı vücudun farklı bölgelerinde ani şekilde meydana gelebilen; kaşıntılı, kırmızı veya beyaz renkli kabarcıklarla karakterize olan bir çeşit cilt hastalığıdır. Bu kabarcıklar çoğu zaman birkaç saat gibi bir sürenin ardından kaybolabilmektedir. Fakat yeni kabarcıklar meydana gelebilir ve cilt sürekli olarak kaşınabilir. Çocuklarda ürtiker hastalığı son derece yaygın bir sağlık sorunudur. Vücudun herhangi bir bölgesinde gelişebilen ürtiker özellikle karın, bacak, kol veya yüz gibi bölgelerde ortaya çıkar.

Ürtiker hastalığı çoğu zaman geçici olsa da akut veya kronik şekilde seyredebilir. Akut ürtiker olguları birkaç saat veya birkaç gün boyunca varlığını sürdürebilir. Buna karşın kronik ürtiker olguları altı haftadan bile uzun sürebilir hatta tekrarlayabilir. Çocuklarda karşımıza çıkan ürtiker vakaları genellikle akut ürtikerdir ve kendiliğinden iyileşme eğilimi gösterirler.

Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen) Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda ürtiker belirtilerinin başında ciltte oluşan kaşıntılı kabarcıklar gelmektedir. Söz konusu bu belirtiler alerjen madde ile temasın hemen sonrasında ya da birkaç saat içerisinde ortaya çıkabilir. Çocuklarda ürtiker hastalığının en yaygın görülen belirtilerini sıralamamız gerekirse:

Kızarıklık ve Kaşıntı – Ciltte şiddetli bir kaşıntıya yol açan beyaz veya kırmızı renkli kabarcıklar kimi zaman yanma hissine neden olabilir.

Kabarıklıklar – Çocuklarda ürtiker hastalığı sırasında cilt şiş ve kabarık bir hal alabilir. Bu kabarcıklar ciltte lokal olarak yer değiştirebilir ya da genişleyebilir.

Yanma ve Batma Hissi – Kurdeşen hastalığı çocukların cildinde batma ve yanma hissine yol açar.

Şişlik – Ürtiker kimi durumlarda cildin alt katmanlarında şişlikler oluşturur. Bu özellikle göz çevresinde, ellerde ve dudaklarda karşımıza çıkan bir durumdur.

Tüm bu belirtiler genellikle birkaç saatlik süre zarfında kaybolabilir. Fakat kimi hallerde belirtiler çok daha uzun süreli olarak meydana gelir. Bu da çocuğun yaşam konforuna büyük zarar verir. Çocuklarda ürtiker, alerjenlerle temas sürdüğü zaman çok daha uzun sürer ve çocuğun günlük yaşamsal aktivitelerinin kısıtlanmasına neden olur.

Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen) Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda ürtikerin gelişmesine yol açan çok sayıda etken bulunabilir. Ürtiker, çoğu zaman vücudun histamin ve benzeri kimyasallar salgılamasıyla birlikte ciltte reaksiyon gözlenmesine yol açar. Çocuklarda ürtiker hastalığının en yaygın nedenlerini sıralamamız gerekirse:

Gıda Alerjileri – Yumurta, fındık, süt ve deniz mahsulleri gibi besinler ürtiker hastalığını tetikleyebilirler. Besin alerjileri çocuklarda kurdeşen hastalığının en yaygın sebebi olarak öne çıkarlar.

Kullanılan İlaçlar – Kimi zaman ağrı kesiciler, antibiyotikler ve farklı hastalıklar ürtikere neden olabilir. Eğer çocuğun herhangi bir ilaca veya ilacın içerisindeki etken maddelerden birine karşı alerjisi varsa ürtiker oluşabilir. 

Enfeksiyonlar – Soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonları ve grip başta olmak üzere viral enfeksiyonlar da çocuklarda ürtiker hastalığının tetiklenmesine neden olabilir.

Çevresel Alerjenler – Hayvan tüyleri, bitki polenleri ve ev tozu akarları gibi çevresel alerjen maddeler ürtiker hastalığının gelişmesine neden olabilir.

Fiziksel Etkenler – Sıcak duş, güneş ışınları, soğuk hava koşulları ve aşırı terleme gibi durumlar da ürtiker nedenleri arasında yer alır.

Stres – Çocuklarda stres faktörü vücudun kimyasal dengesine zarar verebilir. Bu da ürtiker hastalığını doğurabilir.

Bağışıklık Sistemi Bozuklukları – Çocuğun bağışıklık sistemindeki bir takım düzensizlikler, cildin aşırı hassasiyet göstermesine yol açar ve bunun sonucunda da ürtiker hastalığı gelişebilir.

Tüm bu sıraladığımız etkenlerden kimi zaman biri kimi zaman da birkaçı çocuklarda ürtiker hastalığına neden olur. Ürtiker hastalığının nedeni kesin olarak tespit edilemediğinde, rahatsızlık sıkça tekrar edebilir ve kronik bir hastalık haline gelebilir.

Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen) Tanısı

Çocuklarda ürtiker hastalığına dair tanı koyulabilmesi için çocuğun tıbbi öyküsü dinlenir ve ardından kapsamlı bir fiziksel muayene gerçekleştirir. Fiziksel muayene sonrasında doktor, gerekli gördüğü bazı testlere başvurabilir. Ürtiker tanısında kullanılan yöntemler şu şekildedir:

Tıbbi Öykü – Doktor ilk olarak çocuğun gösterdiği semptomları, alerjen maddelere maruz kalıp kalmadığını ve alerji öyküsünü dinleyerek değerlendirir. Çocuğun geçmişte gösterdiği alerjik reaksiyonlar hakkında bilgi edinmek tanı ve tedavi planlaması için doktora yön gösterir.

Fiziksel Muayene – Doktor çocuğun cildinde oluşan kızarıklıklar ve kabarcıkları inceler ve ürtikerin yol açtığı belirtileri inceler.

Alerji Testleri – Ürtiker hastalığına neden olan alerjik etkenleri tespit etmek için doktor alerji testlerine başvurur. Cilt veya kan testleri ile hangi alerjen maddelerin ürtikerin tetiklenmesinde rol oynadığı belirlenebilir.

Kan Testleri – Ürtiker hastalığının eğer bağışıklık sistemindeki bir bozukluktan ya da enfeksiyondan dolayı gelişmiş olabileceğinden şüpheleniliyorsa bu durumu tespit etmek için kan testleri uygulanabilir.

Tüm bu tanı yöntemleri çocuklarda gelişen ürtikerin nedenini tespit etmek ve çocuk için en doğru tedavi planlamasını gerçekleştirmek için fayda sağlar. Tanı sürecinde ise doktor çocuğun yaşadığı semptomları hafifletmek için bazı önlemler alır.

Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen) Tedavisi

Çocuklarda ürtiker olgularının tedavisinin temel amacı alerjik reaksiyonun etkilerini hafifletmek ve ciltteki kaşıntı şikayetini azaltmaktır. Kurdeşen tedavisi için kullanılan yöntemleri tek tek inceleyecek olursak:

Antihistaminikler

Antihistaminik içerikli ilaçlar, çocuklarda ürtikerin neden olduğu kızarıklık ve kaşıntı semptomlarını hafifletmekte etkilidir. Bu ilaçlar, çocuğun vücudundaki histamin salınımına engel olur. Bu da alerjik reaksiyonun etkilerini azaltır. Fakat antihistaminikler kesinlikle doktor tavsiyesi ve gözetimi olmadan kullanılamaz. Dozaj konusunda da doktorun direktiflerine harfiyen uymak gerekir.

Kortikosteroid Kremler

Eğer şiddetli düzeyde kızarıklık ve kaşıntı söz konusu ise doktor, kortikosteroid içerikli kremlere başvurabilir. Bu kremler; ciltteki iltihaplanmaları azaltır. Bu sayede çocukta görülen kurdeşen semptomları hafifletilmiş olur. Buna karşın kortikosteroid içerikli kremler, uzun süreler boyunca kullanılırsa çeşitli yan etkileri beraberinde getirebilir. Bu yüzden mutlaka doktor gözetiminde ve kontrolünde kullanılmalıdır.

Soğuk Kompres

Ürtiker semptomlarının geliştiği bölgeye soğuk kompres uygulamak ciltteki kaşıntı ve kızarıklıkların hafiflemesini sağlayabilir. Soğuk su ya da buz torbası ile çocuğun cildini rahatlatabilirsiniz.

Cilt Nemlendiricileri

Cildin kuruluğunu gidermek ve nem dengesini korumak için nemlendirici kremlerden faydalanabilirsiniz. Nemlendiriciler cildin koruyucu bariyerini güçlendirir ve kaşıntı şikayetini hafifletebilir.

Alerjen Maddelerden Kaçınma

Çocuğun ürtiker rahatsızlığını tetikleyen alerjen maddeler tespit edilmeli ve çocuk bu alerjenlerden olabildiğince uzak tutulmalıdır.

Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen) İle Başa Çıkma Yöntemleri

• Çocuğun cildini serin tutmak ve sıcak su temasını azaltmak kaşıntı şikayetlerini hafifletebilir. Bu yüzden aşırı sıcak su ile uzun süre banyo yapmak yerine ılık su tercih edilmelidir.
• Çocuğunuzu giydirirken olabildiğince pamuklu ve yumuşak kıyafetler tercih edin. Bu sayede cildin tahriş olmasını önleyebilir ve kaşıntı şikayetini azaltabilirsiniz.
• Çocuğun ürtiker şikayetlerini tetikleyen unsurları tespit etmek için yediği yiyecekleri, temas ettiği şeyleri ve yaşadığı semptomları dikkatle gözleyin.
• Çocuğun yeterli ve kaliteli uyku uyumasını sağlayın. Bu sayede bağışıklık sistemi güçlenir, stres düzeyi azalır ve bunlar ürtiker semptomlarının hafiflemesini sağlayabilir.

Sonuç Olarak

Çocuklarda ürtiker hastalığı, enfeksiyonlardan, çevresel faktörlerden veya alerjen maddelerden kaynaklı şekilde tetiklenebilen önemli bir cilt reaksiyonudur. Ciltte kızarıklık, kabarcık ve kaşıntı gibi şikayetlere neden olan ürtiker hastalığının belirtilerini hafifletmek için doktor tavsiyesiyle antihistaminik ilaçlar ve kortikosteroid kremler kullanılabilir. Bunun yanı sıra semptomların oluştuğu bölgeye soğuk kompres uygulamak da şikayetleri yatıştırmanıza yardımcı olur. Ürtiker hastası çocukların, semptomları tetikleyen alerjen maddelerden uzak tutulması, cildinin nemlendirilmesi de ürtikerle mücadelede önemlidir. Siz de çocuğunuzda kurdeşen belirtileri gözlemliyorsanız zaman kaybetmeden doktora başvurmalı ve tedavi için gereken adımları atmalısınız.