Çocuklarda Orta Kulak İltihabı

Çocuklarda orta kulak iltihabı ya da tıbbi terminoloji ile ifade etmek gerekirse otitis media rahatsızlığı bilhassa küçük yaştaki çocuklar arasında son derece yaygın şekilde görülen bir sağlık problemidir. Orta kulak iltihabı, bir çeşit enfeksiyondur ve farklı sebeplerden dolayı meydana gelebilir.

Çocukların savunma mekanizmaları (bağışıklık sistemi) henüz tam olarak gelişmiş değildir. Bu yüzden hastalıklara karşı daha savunmasız haldedirler. Çocuklarda ciddi huzursuzluk yaratan orta kulak iltihabı belirtileri arasında yüksek ateş, işitme problemleri, uyku bozukluğu ve kulak ağrısından söz edebiliriz. Bunun yanı sıra iltihaplı akıntı da orta kulak iltihabına işaret ediyor olabilir. Eğer çocuğunuzda bu ve benzeri belirtilere rastlarsanız dikkatli davranmalı ve zaman kaybetmeksizin doğru tanı konulması için uzman bir çocuk doktoruna başvurmanız gerekir. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Sena Kara Öncü, çocuklarda orta kulak iltihabı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.

Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Nedir?

Çocuklarda görülen otitis media yani orta kulak iltihabı hastalığı bir çeşit enfeksiyondur. Küçük yaştaki çocuklar arasında sıkça karşımıza çıkan bu hastalık genellikle soğuk algınlığı ve grip benzeri üst solunum yolu enfeksiyonlarının neticesinde ortaya çıkar. Orta kulak iltihabı çocuklarda huzursuzluk, yüksek ateş ve işitme problemlerine neden olabilmektedir. Düzenli el yıkama alışkanlığı kazandırmak, olabildiğince sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, çocuğumuzun bağışıklık sistemini güçlendirmek gibi önlemlerle çocuğumuzu orta kulak iltihabı tehlikesine karşı koruyabiliriz. Bunun yanı sıra aşı takvimine uyarak zamanında ve doğru dozlarda grip aşısı yaptırmak da çocuğumuzun enfeksiyona maruz kalmasının ve orta kulak iltihabı yaşaması riskini azaltabilir.

Orta kulak iltihabı vakalarının kış mevsiminde daha sık görülmesinin nedeni bu süreçte üst solunum yolu enfeksiyonlarının da yaygınlaşıyor olmasıdır. Bunun yanı sıra kapalı alanlarda daha uzun zaman geçirmek, insanlarla daha yakın temas halinde olmak enfeksiyonların daha hızlı yayılmasına yol açar.

Çocuklarda Kulak İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda orta kulak iltihabından kaynaklı görülen belirtilerden bahsetmemiz gerekirse:

En yaygın belirtilerin başında ağrı gelmektedir. Çocuklar bu enfeksiyondan dolayı kulaklarının ağrıdığını söyleyebilir veya elleriyle kulaklarını tutarak hissettikleri rahatsızlığı belli edebilirler. Orta kulak iltihabının yol açtığı ağrılar ani şekilde başlar ve çocukta huzursuz ruh haline yol açar.

Orta kulak iltihabının en temel etkilerinden biri de vücut sıcaklığının yükselmesidir. Bu yüzden hastalık sırasında çocuğun ateşi 38 derecenin üzerine yükselebilir. Yüksek ateş şikayeti vücudun enfeksiyona karşı mücadele ettiğinin göstergesidir.

Orta kulakta meydana gelen sıvı birikimi çocukta kısmi işitme kaybına yol açabilir. Bu durumda çocuk kulağının bir cisim tarafından tıkandığını düşünebilir ve konuşmaları duymakta güçlük çeker.

Kimi zaman kulakta akıntı ile karşılaşılabilir. Bu akıntılar, genel olarak sarı veya yeşil renktedir. Bu sızıntılar oldukça belirgin şekilde kendisini gösterebilir.

Kulak ağrısından dolayı çocukta uyku bozuklukları yaşanabilir. Uykusuz kalan çocuğun genel ruh hali de ve genel sağlık durumu da olumsuz etkilenir.

Yoğunlaşan iltihap, mide bulantısı ve kusma gibi şikayetlere de yol açar. Çocuğun yaşadığı ağrı ve rahatsızlık hissi iştah kaybı yaşamasına da yol açar.

Orta kulak vücudun denge mekanizması ile yakından ilişkilidir. Yani orta kulak iltihabının ilerlemesi çocukta denge problemlerine de neden olur. Baş dönmesi ve dengede durma güçlüğü gibi belirtiler de orta kulak iltihabına işaret ediyor olabilir.

Çocuklarda Kulak İltihabının Nedenleri Nelerdir?

Vücutta meydana gelen enfeksiyonlar östaki tüpünde tıkanmaya neden olur. Bunun sonucunda da bölgede sıvı birikimine yol açar.

Geniz eti, burun boşluğunun arka tarafında yer alan bir vücut dokusudur. Özellikle küçük yaştaki çocuklarda geniz eti büyümesinin sonucunda östaki tüpü tıkanabilir. Bu da normal işleyişi engeller ve bölgede bir sıvı birikimi kaçınılmaz hale gelir. Sonrasında da orta kulak iltihabı gelişebilir.

Kulak yolundaki tıkanıklık orta kulak iltihabına neden olabilir. Tıkanıklığa yol açabilecek nesnelerin bölgeye sokulması ya da kir birikmesi, bölgede enfeksiyon gelişme ihtimalini arttırmaktadır. Bu da çocuğun ağrı ve rahatsızlık hissetmesine yol açar.

Alerjik reaksiyonlar da orta kulak iltihabı için bir zemin hazırlayabilmektedir. Hayvan tüyleri, polen veya benzeri alerjen maddeler, çocuğun östaki tüpünün tahriş olmasına yol açabilir ve iltihaplanma ile sıvı birikimi meydana gelebilir. Alerjik reaksiyonlar enfeksiyonun görülme riskini arttırır.

Çocuklarda östaki tüpleri yatay bir formdadır. Bu da enfeksiyon ve sıvı birikmesi riskini arttıran önemli bir etkendir. Bu anatomik durum çocukların orta kulak iltihabına yakalanmasını kolaylaştırır. Bunun yanı sıra çocuğun genetik yatkınlığı da orta kulak iltihabına neden olabilir.

Küçük yaştaki çocuklar kimi zaman kulaklarını temizlemek isterken kulakta yaralanma veya enfeksiyon gelişimine neden olabilmektedirler.

Geçmeyen Orta Kulak İltihabına Ne İyi Gelir?

Çocuklarda kulak iltihabı hastalığının tedavisinde uygulanan bazı yöntemler vardır. Orta kulak iltihabının en yaygın nedenlerinden biri viral veya bakteriyel durumlardır. Bu gibi vakalarda çocuk doktoru kontrollü bir antibiyotik tedavisi uygulayabilir.

Bakteriyel kaynaklı enfeksiyonlarda antibiyotiklerin yanı sıra destekleyici tedavilere de başvurabilir. Eğer orta kulak iltihabı uzun süreler boyunca iyileşmiyorsa doktor kapsamlı tetkiklere başvurabilirler. Eğer orta kulak iltihabı kronik bir hal alırsa kimi zaman işitme kaybına kadar uzanan komplikasyonlar meydana gelebilir.

Bu yüzden orta kulak iltihabında eğer semptomlar birkaç hafta boyunca devam ediyor veya hastalık sık sık tekrar ediyorsa mutlaka uzman bir doktora başvurarak tıbbi müdahalede bulunması gerekir.

Fiziksel muayene ve tetkiklerin sonrasında hastalığın nedeni tespit edilir ve buna göre en uygun tedavi yöntemi belirlenir. Hastalık doğru şekilde müdahale edildiğinde kolaylıkla iyileşebilmektedir.

Aileler çocuklarının genel sağlık durumunu iyileştirmek ve orta kulak iltihabının etkilerini minimuma indirmek için doktorun önerilerine titizlikle uymalıdır.

Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Nasıl Geçer?

Çocuklarda orta kulak iltihabının tedavisi, hastalığın neden olduğu belirtilerin hafifletilmesini amaçlar ve nitelik itibariyle destekleyici tedavilerdir. Tedavi süresince özellikle ağrı yönetimine özen gösterilmesi gerekir.

Doktorlar kimi durumlarda ağrı şikayetini hafifletmek ve çocuğun ateşini düşürmek için bazı ilaç uygulamalarına başvurabilirler. Söz konusu bu ilaçlar, orta kulak iltihabının neden olduğu yüksek ateş ve ağrıyı kontrol altına almamızı sağlar. 

Orta kulak iltihabına yol açan enfeksiyon eğer bakteriyel kaynaklı ise doktorlar antibiyotik içerikli ilaçlara başvurabilirler. Antibiyotik ilaçlar özellikle bakterilerden kaynaklanan enfeksiyonun iyileşme sürecini hızlandırır ve olası komplikasyon riskini azaltabilir. Fakat doktor tavsiyesi olmadan herhangi bir antibiyotik kullanılmamalıdır.

Virüslerden kaynaklanan orta kulak iltihaplarında ise semptomları hafifletmeye yönelik birtakım tedaviler uygulanır. Bu süreçte hastanın bol miktarda sıvı tüketmesi, zamanını istirahat ederek geçirmesi ve ağrıyı hafifletmek için doktorun verdiği ilaçları titizlikle kullanması büyük önem taşır. Fakat orta kulak iltihabı sık sık tekrar ediyorsa ya da normalden çok daha şiddetli seyrediyorsa kulak zarı ameliyatı gibi cerrahi tedavi seçenekleri gündeme gelebilir. 

Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Tedavisi

Çocuklarda sık sık tekrarlayan orta kulak iltihabı söz konusu ise doktor sıvı birikimini azaltmak ve enfeksiyonu önlemek için bazı ileri tedavi uygulamalarına başvurabilir. Bunlardan biri miringotomi yöntemidir. Miringotomi sıkça tekrar eden ya da kronik hale gelen orta kulak iltihabında sıkça tercih edilen cerrahi bir tedavi yöntemidir. Miringotomi yönteminde hastanın kulak zarına küçük bir kesik açılır. Sonrasında burada biriken sıvı boşaltılır. Kimi zaman sıvının tümüyle boşalması için küçük bir tüp yerleştirilir. Bu tüpler zarın yeniden kapanmasına engel olur ve bölgenin hava almasına yardımcı olur. Bu da iltihaplanma riskinin azalması anlamına gelir.

Bu yöntem, hasta lokal anestezi etkisi altındayken uygulanır. Hastanın yaşı ve genel sağlık durumu gerektirirse genel anestezi de tercih edilebilmektedir. Miringotomi operasyonunun ardından hasta aynı gün taburcu edilir. Hastalar kısa bir istirahat sürecinin sonrasında günlük yaşantılarına kaldıkları yerden devam edebilirler. Ancak operasyon sonrasında rutin kontrol randevularını aksatmamaları gerekir.

Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Ateş Yapar Mı?

Çocuklarda görülen orta kulak iltihabının klasik etkilerinden biri yüksek ateştir. Orta kulak iltihabı ve benzeri enfeksiyonlara karşı vücudun bağışıklık sistemi yanıt üretir. Bu da ateşlenmeyi beraberinde getirir. Ağrı, huzursuzluk, iştah kaybı ve yüksek ateş gibi belirtiler gözlemlendiğinde doktora başvurmak gerekir. Erken tanı ve tedavi iltihabın yayılmasını engeller, hastanın çok daha konforlu ve hızlı şekilde iyileşmesini sağlar.

Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Kaç Günde İyileşir?

Çocuklarda görülen orta kulak iltihabının kaç günde iyileşeceği enfeksiyonun ne kadar şiddetli olduğu ve tedaviye ne kadar erken başlandığı ile yakından ilgilidir. Örneğin hafif şiddetteki vakalarda üç ila beş günlük bir süreçte iyileşme mümkündür. Fakat bazı vakalarda bu süre yedi ila on dört güne kadar uzayabilir. Doktorun tavsiyelerine uymak iyileşme sürecinin konforlu ve hızlı hale gelmesini sağlar. Fakat hastalığın yol açtığı semptomlar uzun süre devam ederse olası bir komplikasyonun önüne geçmek için geç kalmadan doktora başvurmak gerekir.

Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Ağrısı Nasıl Giderilir?

Çocuklarda orta kulak iltihabının neden olduğu ağrı şikayetini hafifletmek için çocuk doktorunuzun reçete edeceği ağrı kesici ilaçlardan yararlanabilirsiniz. Yine bu dönemde bol miktarda sıvı almak iltihap drenajını kolaylaştıracak, bu sayede hastayı rahatlatacaktır. Burun tıkanıklığının önüne geçmek için ise burun spreyleri ve buhar tedavilerinden yararlanılabilir. Ağrı devam ediyorsa muhakkak bir uzman doktora başvurulmalıdır. Doktor orta kulak iltihabından kaynaklanan ağrıların hafifletilmesi için en uygun tedavi planlamasını tespit eder ve uygular.