Çocuklarda Krup (Akut Larigo Faranjit)
Krup hastalığı virüslerden kaynaklanan ve çoğunlukla 6 aylık ile beş yaş arasındaki çocuklarda sıkça rastladığımız, bir çeşit üst solunum yolu enfeksiyonudur. Krup hastalığı, ses tellerinde ve soluk borusunda oluşan şişliklerle kendisini gösterir. Oluşan bu şişlik çocuk hastalarda kaba ve havlarcasına bir öksürük meydana getirir. Krup hastalığının başlıca özellikleri arasında gece geç saatlerde ve sabaha karşı başlayan öksürük krizleri yer alır. Öksürük krizleri, çocuğun solunum yollarında meydana gelen iltihaplanmanın bir neticesidir ve hastalığın ilerleyişinde ciddi bir rol oynar. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Sena Kara Öncü, çocuklarda krup hastalığı yani Akut Larigo Faranjit hakkında merak edilenleri sizler için anlattı.
Krup Hastalığı Nedir?
Krup hastalığı, ilk oluştuğunda hafif düzeyde bir solunum yolu enfeksiyonu olarak gözlenir ve hissedilir. Fakat kimi durumlarda krup, çocuklar için ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilmektedir. Söz konusu enfeksiyon ilerledikçe, solunum yollarında meydana gelen iltihaplanma ve şişlikler, çocukların solunum fonksiyonunu zorlaştıran ciddi bir duruma neden olabilir. Bu yüzden krup hastalığının başlangıçta hafif görülen belirtileri ciddiye alınmalı ve tedavi edilmelidir. Tedavi uygulanmadığı taktirde şiddetli solunum problemleri yaşanabilir. Krup hastalığının seyrinde her zaman için yüksek ateş şikayeti yaşanmayabilir. Çocuklarda krup hastalığının en yaygın nedeni parainfluenza adı verilen bir virüstür. Parainfluenza virüsü, enfekte olmuş bir çocuğa doğrudan temas edildiğinde kolaylıkla bulaşabilen, bulaşıcılığı son derece yüksek bir virüstür. Bu yüzden krup hastalığı belirtileri gösteren çocuklarla yakın temas kurmaktan kaçınılmalı ve bulaşma riskine karşı önlem alınmalıdır.
Krup Hastalığı Neden Olur?
Krup hastalığı virüslerden kaynaklı olarak gelişen bir çeşit solunum yolu enfeksiyonudur. Genel olarak gırtlakta ve soluk borusunda meydana gelen şişmelerle kendisini gösterir. Krup hastalığının görülme sıklığı kış ve sonbahar aylarında artmaktadır. Virüsler hapşırık ve öksürme esnasında havaya saçılan damlacıklarla hızlı bir yayılım gösterebilir. Hafif semptomlarla seyreden krup hastalığı vakaları, üç ya da dört gün içerisinde herhangi bir tedavi uygulanmasa bile kendiliğinden iyileşebilir. Viral krup hastalığına yakalanan çocukların büyük bir bölümü, rahatsızlığı birkaç gün içerisinde ve kalıcı bir hasar olmadan atlatabilir.
Fakat krup hastalığı bazı durumlarda hızla şiddetli hale gelebilir. Eğer çocuğunuzda sürekli ve havlarcasına öksürük şikayetleri ve nefes alma güçlüğü gözlemliyorsanız ikincil bakteriyel enfeksiyonlardan şüphelenmeniz gerekir. Bu gibi semptomlar oluştuğunda çocuğunuzun mutlaka bir hekim tarafından muayene edilmesi gerekir. Gözlenen belirtilerin şiddetine göre tıbbi müdahale önem kazanır.
Krup Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Krup hastalığının en belirgin semptomu ses tellerinde gelişen şişkinlikten dolayı hastanın sesinin değişmesidir. Başlangıçta soğuk algınlığı belirtileri ile benzerlik gösterse de zaman içerisinde nefes alma zorluğu, gece saatlerinde şiddetlenen öksürük krizleri ve sesli solunum krup hastalığını açığa çıkaran belirtilerdir. Aileler krup vakalarında sakin kalarak çocuklarını yatıştırmalıdırlar. Krup hastalığı teşhis edildikten sonra tedavi edilmesi gereken durumları sıralamamız gerekirse:
- Şiddetli ve sesli öksürük krizleri
- Yüksek ateş
- Burun tıkanıklığı
- Halsizlik hissi
- Çatallaşan ses
- Sesli solunum
- Sesin boğuklaşması
- Sık sık ağlama
- Yüzde gri ya da mavimsi renk değişikliklerinin meydana gelmesi
Bu ve benzeri semptomlarla karşılaşıldığında acilen bir çocuk hekimine başvurulmalı ve tıbbi müdahale gerçekleştirilmelidir.
Çocuklarda Krup Hastalığı Tedavisi Nasıldır?
Soğuk algınlığı semptomlarına benzer belirtilerle başlayan krup hastalığı ilk birkaç günün ardından şiddetlenme ivmesi gösterebilir. Bu dönemde belirtilerde herhangi bir iyileşme gözlenmezse mutlaka uzman bir hekim tarafından muayene edilmesi ve gerekli görüldüğü taktirde tedavi uygulanması gerekir. Çocuklarda gelişen krup hastalığı eğer hafif seyrediyorsa, dinlenme ve destekleyici tedavi uygulamaları ile iyileşme gösterebilir. Fakat nadiren krup hastası çocuklarda nefes alıp verme güçlüğü, cilt tonu değişiklikleri ve yutkunma zorluğu gibi zorlu belirtiler oluşabilir.
Krup belirtileri beş gün boyunca artarak devam eder ve uygulanan tedavi olumlu sonuç vermezse uzman bir çocuk doktoruna başvurmak gerekir. Hastalığın seyrine göre glukokortikoid ilaç uygulamaları, oksijen desteği veya buhar tedavisi benzeri yöntemler çocuk doktoru tarafından uygulanabilir. Bu uygulamalar hastalığın şiddetini azaltır, semptomların kontrol altına alınmasını sağlar.
Çocuklarımızı Krup Hastalığından Nasıl Koruruz?
Çocukları krup ve benzeri viral hastalıklardan korumak için alabileceğimiz bazı önlemler vardır. Sadece krup hastalığından değil diğer bulaşıcı nitelikteki virüslerden korunmak için de bu önlemlerin alınması büyük önem taşır. Virüslerin hızlı yayılmasına neden olan en önemli faktör, bilinçsiz davranışlardır. Krup hastalığının başlangıç aşamasında gösterdiği ve soğuk algınlığı ile benzeşen semptomları fark ettiğimiz anda bilinçli şekilde davranarak hastalığın şiddetlenmesinin önüne geçebiliriz.
Bu belirtiler ortaya çıktığı anda belirli bir süre çocuğumuzu park ve benzeri ortak kullanılan oyun alanlarından uzak tutmalıyız. Bu sayede virüsün diğer çocuklara bulaşması riskini azaltabiliriz. Çocuğumuza sık sık el yıkama alışkanlığı kazandırmalı ve temas ettiği oyuncak, nesne ve yüzeyleri düzenli olarak dezenfekte etmeliyiz. Öksürme ve hapşırma sırasında ellerini değil kol veya mendil kullanmalarını öğretmeliyiz. Aynı zamanda elleriyle ağzına, gözüne ve yüzüne dokunmaması gerektiği çocuğa anlatılmalıdır.
Hijyen kurallarına özen göstermek sadece krup değil benzeri bulaşıcı hastalıklara karşı da koruma sağlayacak, yayılma hızını azaltacaktır.
Krup Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?
Evet krup hastalığı bulaşıcı niteliği yüksek bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Hapşırma ve öksürme esnasında havaya saçılan damlacıklar, krup hastalığının yayılmasında önemli bir etkiye sahiptir. Bunun yanı sıra enfekte olmuş kişilerle veya virüslü yüzeylerle temas etmek de krup bulaşmasına yol açabilir. Bu yüzden hijyen kurallarına uymak krup hastalığından korunmak için birinci kuraldır.
Krup Hastalığı Yetişkinlerde Görülür Mü?
Krup hastalığı genellikle 6 aylık ile 5 yaş arası çocuklarda görülür. Bunun nedeni bu yaş grubu çocuklarda bağışıklık sisteminin henüz tam olarak olgunlaşmamasıdır. Bu yüzden çocuklar virüse karşı daha dayanıksızdır. Fakat bu krup hastalığının yetişkinlerde görülmediği anlamına gelmez. Yetişkinlerde daha nadir şekilde görülen krup hastalığı, yetişkin bireylerde nispeten daha hafif şekilde seyreder. Oluşan semptomlar çocuklardaki gibi şiddetli olmaz. Yetişkin bireylerin bağışıklık sisteminin daha güçlü olması hastalığın çok daha hafif şekilde ve kısa sürede iyileşmesini sağlar.
Krup Hastalığı Tekrar Eder Mi?
Krup hastalığı yıl içerisinde bir veya iki defaya kadar tekrar edebilir. Bu durum normal kabul edilir fakat hastalık eğer sık sık tekrar ediyorsa durum normal koşullardan sapmış olabilir. Bu gibi durumlarda hastalığın altında yatan başka bir sağlık sorunundan şüphe edilmesi gerekir. Doktor bu vakalarda detaylı tetkik ve incelemeler gerçekleştirerek, hastalığın altında yatan nedeni tespit ederler.
Krup Hastalığına Ne İyi Gelir?
Krup hastalığı yaşayan çocuklarda eğer belirtiler hafif seyrediyorsa istirahat ederek ve herhangi bir tıbbi müdahaleye gerek olmaksızın iyileşme sağlanabilir. Bu gibi durumlarda semptomlar yönetilebilecek düzeydir. Destekleyici uygulamalar, istirahat, yeterli uyku ve bolca sıvı tüketimi hastalığın iyileşmesine katkı sağlar. Fakat bu semptomlar şiddetlendiğinde gecikmeden uzman bir çocuk doktoruna başvurmak gerekir. Çocuk doktoru, hastanın durumuna göre buhar tedavisi, antibiyotik uygulamaları, oksijen desteği ve glukokortikoidlerle iyileşme sağlar. Ailelerin unutmaması gereken bir önemli nokta da sıvı tüketiminin iyileşme süreci için büyük fayda sağladığıdır.
Krup Hastalığı Kaç Günde İyileşir?
Krup vakalarının iyileşmesi için gereken süre çocuğun bağışıklık dönemine ve hastalığın şiddetine göre farklılık gösterir. Fakat genel bir ifade kullanmamız gerekirse 7 ila 10 günlük bir iyileşme sürecine ihtiyaç vardır diyebiliriz. Yine de bazı vakalarda bu süre uzayabilir. Eğer belirtiler şiddetli şekilde devam ediyorsa profesyonel tıbbi müdahaleye gereksinim var demektir. Uzun süreler boyunca devam eden semptomlara karşı sağlık profesyonellerine başvurmak hastalığın gidişatını kontrol altına almamızı ve çocuğun çok daha hızlı bir şekilde sağlığına kavuşmasını sağlar.
Çocuklarda Krup Hastalığının Bitkisel Tedavisi Var Mıdır?
Krup hastalığı yaşanırken bolca sıvı tüketmek hastalığın seyri açısından büyük önem taşır. Bol miktarda sıvı almak vücudun nemli kalmasını sağlar ve dehidrasyon tehlikesinin önüne geçer. Bunun yanı sıra çocuğun boğazında meydana gelen tahrişin hafifletilmesini sağlar. Bu sayede solunum güçlüğü hafifler ve çocuğun konforu artar. İlaç uygulamaları dışında hastanın ses tellerine iyi gelen ve göğsünün yumuşamasını sağlayan ılık süt, zencefil ve bal gibi gıdalar doktor tavsiyesiyle kullanılabilir. Bu yöntemler hastalığı tedavi etmez. Yalnızca belirtilerin hafifletilmesini sağlar. Bu yüzden destekleyici tedavilere ek olarak uygulanmasında yarar vardır.
