Çocuklarda İnmemiş Testis

Erkek bebeklerde, testislerin normal gelişim sürecinde skrotuma inmemesi durumu, oldukça sık rastlanan bir sağlık problemidir. Özellikle doğumdan sonraki ilk yıl içinde testislerin inmesi beklenir. Ancak bazı bebeklerde bu gerçekleşmeyebilir; bu durum “inkomplet testis inişi” veya halk arasında bilinen adıyla “inmemiş testis” olarak tanımlanır. Prematüre doğan bebeklerde bu oran daha yüksek olup, erken doğanlarda yaklaşık üçte bir oranında görülür.

Bu problemin göz ardı edilmemesi gerekir çünkü tedavi edilmediğinde, ilerleyen yıllarda çocukların hem fizyolojik hem de psikolojik sağlığı üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkabilir. Cinsiyet kimliği ile ilgili sorunlar, öz güven eksikliği ve ileride üreme fonksiyonlarında bozukluklar gelişme riski mevcuttur.

İnmemiş Testisin Sebepleri Nelerdir?

Testisler, anne rahminde karın içinde bulunur ve gebeliğin yedinci ayından sonra skrotum bölgesine doğru hareket etmeye başlar.Bu iniş süreci, doğuma kadar ya da doğum sonrası ilk 3 ay içinde tamamlanır. Eğer 3 aylıkken testisler hala skrotuma inmeye başlamamışsa, bu durumun düzelme ihtimali oldukça düşüktür.

İnmemiş testisin nedenleri tam olarak netleşmemiş olsa da, hormonal dengesizlikler, genetik faktörler ve testisin kendisindeki gelişim bozuklukları başlıca sebepler arasında yer alır. Ailede benzer vakaların olması risk faktörünü artırmaktadır. Ayrıca çevresel etkiler ve bazı gebelik komplikasyonları da bu duruma katkı sağlayabilir.

İnmemiş Testisin Belirtileri Nelerdir?

Ebeveynler, bebeklerinin genital bölgesini düzenli olarak kontrol etmelidir. Özellikle bebek uyurken ya da sıcak ortamlarda testislerin varlığı elle muayene edilerek hissedilmelidir. Testis torbasında testislerin hissedilememesi ya da bir sertlik bulunmaması durumunda uzman bir doktora başvurmak gerekir.

Çocuğun banyoda ya da ılık ortamda testisleri nazikçe muayene edilmelidir. Ebeveynlerin testislere dokunmak konusunda tereddüt etmemesi önemlidir; çünkü bu, çocukların vücudunun diğer bölgelerine dokunmakla aynıdır ve zarar vermez. Muayenede testisler sert ve oval biçimde parmak uçlarıyla hissedilmelidir.

Prematüre Bebeklerde İnmemiş Testis Daha mı Yaygındır?

Toplumda “inmemiş testis” adıyla bilinen kriptorşidizm, testislerin doğumdan sonra olması gereken yer olan torbaya ulaşamaması durumunu ifade eder. Prematüre doğan bebeklerde, testislerin skrotuma inmemiş olma riski, zamanında doğanlara göre çok daha yüksektir. Normal doğan bebeklerde bu oran %2-4 arasında değişirken, erken doğan bebeklerde %20-33’e kadar çıkabilir. Genellikle tek taraflı görülmekle birlikte, nadiren her iki testisin de inmemesi durumu yaşanabilir.

Bazı vakalarda, testisler karın içinde kalabilir ve dışarıdan elle muayene ile tespit edilemeyebilir. Bu tür vakalarda, kesin tanı koymak amacıyla çeşitli görüntüleme teknikleri kullanılır.

Tanı ve Tedavi Sürecinde Ailenin Rolü

İnmemiş testis tanısı genellikle fiziksel muayene ile konur. Ancak bazen ultrason, manyetik rezonans görüntüleme veya hormonal testler ile destekleyici incelemeler yapılabilir. Testisler karın boşluğunda kaldıysa ya da her iki tarafta da bu durum varsa, başka olası anomaliler için kapsamlı incelemeler yapılmalıdır.

Ebeveynlerin erken farkındalığı ve çocuklarını düzenli olarak kontrol etmesi tedavinin başarısını artırır. 6-12 aylık dönemde testislerin kendiliğinden inip inmediği gözlemlenir. İnmemiş testis teşhisi konduğunda, cerrahi tedavi için en uygun zaman bu yaş aralığıdır.

İnmemiş Testisin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İnmemiş testislerin tedavisinde cerrahi yöntemler altın standarttır. Çoğu durumda, 6. aydan sonra testislerin kendiliğinden inmesi beklenmez. Bu sebeple ameliyat genellikle 6 ile 12 ay arasında gerçekleştirilir. Cerrahi müdahale genellikle laparoskopik ya da minimal invaziv tekniklerle gerçekleştirilir.

Ameliyat sırasında testis, skrotuma doğru indirilmeye çalışılır. Testis kasık kanalında bulunabilir ve 30 dakika gibi kısa bir sürede işlemler tamamlanabilir. Eğer testis karın içinde ise laparoskopik yöntemle bulunup indirilmeye çalışılır.

Hormon tedavisi geçmişte alternatif olarak denenmiş olsa da, günümüzde başarısızlık oranları yüksek olduğu için çok yaygın kullanılmamaktadır.

Tedavi Edilmediğinde Neler Olabilir?

İnmemiş testis tedavi edilmezse, ilerleyen yaşlarda çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. En önemli risklerden biri kısırlık ihtimalinin artmasıdır. Testislerin skrotuma inmemesi, sperm üretimi için uygun ortamın sağlanamaması anlamına gelir.

Ayrıca, testis kanseri gelişme olasılığı sağlıklı testislere kıyasla 4 ila 10 kat daha yüksektir. Damarların burkulması nedeniyle kan dolaşımının engellenmesi ve testisin işlevini yitirmesi durumu da yaşanabilir. Skrotum dışında kalan testisler travmalara açık olur ve kasık fıtığı riski artar.

Psikososyal açıdan da sorun yaratabilir; çocukların özgüveninde zayıflama ve cinsiyet kimliği ile ilgili kaygılar gelişebilir. Bazı araştırmalar, inmemiş testisin sağlıklı testis üzerinde de olumsuz etkileri olabileceğini göstermektedir.

İnmemiş Testis Hakkında Merak Edilenler

İnmemiş testis durumu tekrarlayabilir mi?

Oldukça nadir olsa da, testisin yeniden yukarı çıkması mümkündür. Bu risk, cerrahi müdahalenin deneyimli bir çocuk cerrahı tarafından yapılmasıyla büyük ölçüde azaltılır. Eğer operasyon doğru teknikle yapılmazsa, testis dokusunda küçülme ya da işlev kaybı gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.

İnmemiş testis kısırlığa neden olur mu?

Bu konuda kesin bir görüş birliği yoktur. Erkeklerde iki testisin bulunması, üreme sağlığı açısından avantaj sağlar. Tek testisin sağlıklı çalıştığı durumlarda hormon ve sperm üretimi yeterli olabilir. Ancak her iki testis de torbada yer almıyorsa, yani çift taraflı inmemiş testis söz konusuysa, ileride kısırlık riski artabilir.

Testis kendiliğinden yerine iner mi?

Bazen testis zaman zaman torbada hissedilmeyebilir. Bu durum tıpta "retraktil testis" olarak adlandırılır ve halk arasında inmemiş testisle karıştırılabilir. Testisin zaman zaman yukarı çıkıp sonra tekrar torbaya inmesi olağan bir durumdur ancak yine de bir uzmanın değerlendirmesi gerekir. Retraktil testis saptandığında bile periyodik muayeneler aksatılmamalıdır; çünkü ilerleyen yaşlarda testis yukarıda sabitlenebilir ve bu da cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu durumda gecikmeden cerrahi müdahale gereklidir.