Çocuklarda Alt Solunum Sistemi Hastalıkları Ve Çeşitleri
Alt solunum yolları; bronşlar, nefes borusu, bronşioller ve alveollerden meydana gelir. Nefes aldığımız sırada vücutta havanın geçtiği kısım alt solunum yolları olarak ifade edilir. Bu bölgede meydana gelen enfeksiyonlar da alt solunum yolu enfeksiyonu olarak adlandırılırlar. Alt solunum yolu enfeksiyonları hafif düzeyde seyredebilir fakat bazı durumlarda ciddi sağlık problemlerine de sebebiyet verebilir. Hatta bazı durumlarda can kaybıyla sonuçlanabilir. Çünkü solunum sistemi yaşamımızı sürdürebilmemiz için yaşamsal öneme sahiptir. Vücudumuzun oksijen alıp karbondioksiti atabilmesi için solunum sisteminin sorunsuz şekilde çalışması gerekir. Kış aylarında görülme sıklığı artan alt solunum yolu enfeksiyonları özellikle bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmayan çocuklar için önemli bir tehdittir. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Sena Kara Öncü, alt solunum yolu enfeksiyonları, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Çocuklarda Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Nedir?
Alt solunum yolu enfeksiyonları vücudun solunum sistemini; akciğerlerdeki alveolleri, bronşları ve bronşiyolleri etkisi altına alan enfeksiyonlardır. Bakteriler, virüsler ve mantarlardan kaynaklanabilen bu enfeksiyonlar akut veya kronik şekilde seyredebilir.
En yaygın alt solunum yolu hastalıkları bronşit, pnömoni (zatürre) bronşiyolittir. Tüm bu enfeksiyonlar alt solunum yollarında iltihaplanmaların oluşmasına, mukus birikmesine ve hava akışının daralmasına neden olur. Bunun neticesinde çocuk solunum güçlüğü yaşayabilir.
Alt solunum Yolu Organları Nelerdir?
Alt solunum yollarını meydana getiren organlar solunum sistemimizin kritik işlevlerini yerine getirir. Dışarıdan soluduğumuz havanın akciğerlerimize güvenli bir şekilde ulaşması alt solunum yolları sayesinde mümkündür. Alt solunum yollarını meydana getiren organlar:
- Soluk Borusu – Trakea
- Bronşlar
- Bronşiyoller
- Alveoller - Akciğer kesecikleri
- Akciğerler
Çocuklarda Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonu vakalarında en yaygın gördüğümüz semptomlar şu şekildedir:
- Nefes Darlığı
- Öksürük
- Balgam
- Boğaz ağrısı
- Hırıltılı solunum
- Burun akıntısı
- İştah kaybı
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Yüksek ateş
Çocuklarda Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Nedenleri?
Çocuklarda görülen alt solunum yolu enfeksiyonları kimi zaman bakterilerden kimi zaman virüslerden ve nadiren de mantarlardan kaynaklanmaktadır. Mikroorganizmaların solunum sistemine girerek burada çoğalması alt solunum yolu enfeksiyonlarını tetikler. Çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonlarının en yaygın nedeni virüslerdir. Viral kaynaklı enfeksiyonlar genellikle kendiliğinden iyileşme gösterir. Fakat kimi zaman bakteriyel süper enfeksiyonlara zemin hazırladığı için durumun dikkatle takip edilmesi gerekir.
Bunun yanı sıra pnömoni yani zatürre gibi ciddi alt solunum yolu enfeksiyonları bakterilerden kaynaklanır. Bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde doktor antibiyotik uygulamalarına başvurur.
Mantarlardan kaynaklı enfeksiyon oldukça nadir şekilde karşımıza çıkar. Bu durum genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde meydana gelir. Sigara dumanı, çevresel kirlilik ve alerjenlerin solunum yollarını tahriş etmesi, çocuğun enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelmesine yol açar ve kronik iltihaplanma ile sonuçlanabilir.
Çocuklarda Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Tanısı
Alt solunum yolu enfeksiyonlarının tanısı için uzman doktor birden fazla yöntem uygulayabilir. İlk olarak hastanın tıbbi öyküsü ve gösterdiği şikayetler kapsamlı şekilde dinlenir. Doktor, öksürüğün başlangıcını sorgular. Nefes darlığı olup olmadığını veya kronik hastalıkların bulunup bulunmadığını araştırır. Fiziksel muayene esnasında çoğun akciğerleri dinlenir. Bunun yanı sıra vücut ısısı, kalp atışı ve solunum hızı da değerlendirilir.
Tanının kesinleştirilmesi için doktor; kan testlerine başvurabilir. Aynı şekilde enfeksiyonun şiddetini ölçmek için beyaz kan hücresi sayısı da dikkate alınabilir. Eğer doktor bakteriyel kaynaklı bir enfeksiyondan şüphe ediyorsa, balgam örneği alabilir ve hangi bakterinin enfeksiyonda rol oynadığı tespit edilir. Bu yöntemin uygulanması tedavide doğru antibiyotiğin seçilmesi için büyük önem taşır. Eğer enfeksiyon viral kaynaklıysa tanı için boğazdan sürüntü örneği alınabilir.
Alt solunum yolu enfeksiyonlarının tanısında görüntüleme teknolojilerine de başvurulabilir. Kullanılan tanı yöntemlerini sıralamamız gerekirse:
- Tıbbi öykü
- Fiziksel muayene
- Kan testi
- Balgam örneği
- Göğüs röntgeni
- Bilgisayarlı tomografi
- Bronkoskopi
Çocuklarda Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Tedavisi
Alt solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde uygulanacak adımlar enfeksiyonun şiddet düzeyine, kaynağına ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Viral kaynaklı alt solunum yolu enfeksiyonlarında genellikle özel bir tedavi uygulamasına gerek duyulmaz. Bu gibi durumlarda temel amaç, hastanın gösterdiği semptomların hafifletilmesine yöneliktir. Bu süreçte hasta istirahat ederek ve bolca sıvı tüketerek dehidrasyonu önler ve balgamın incelmesini sağlar. Eğer yüksek ateş ve ağrı şikayetleri ciddi boyuttaysa bunu kontrol altına almak için doktor bazı ilaç uygulamalarına başvurabilir. Havayı nemli tutmak öksürük şikayetinin hafiflemesini sağlayabilir.
Bakteriyel enfeksiyonlarda doktorlar antibiyotik ile tedavi yoluna giderler. Ancak tedavide hangi antibiyotiğin tercih edileceğine karar verilirken bakterinin türü ve ilaca karşı duyarlılığı dikkate alınır. Doktorun reçete ettiği antibiyotikler önerilen süre boyunca, önerilen dozda kullanılmalıdır. Tedaviyi zamanından önce kesmek enfeksiyonun nüksetmesine ya da antibiyotik direncine sebep olabilir.
Destekleyici tedavi uygulamaları alt solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde önemli bir yer tutar. Hasta istirahat etmeli, bol miktarda sıvı tüketmeli ve verilen ilaçları düzenli kullanmalıdır. Eğer enfeksiyon mantarlardan kaynaklanıyorsa antifungal ilaç uygulamaları ile tedavi yoluna gidilir.
Alt solunum yolu enfeksiyonunun tedavisinde kullanılan yöntemleri sıralamamız gerekirse:
- Öksürük şurupları
- Sıvı tüketimi
- İstirahat
- Nemlendirici
- Ateş düşürücü ve ağrı kesici
- Antibiyotikler
- Antiviral ilaçlar
- Oksijen desteği
- Antifungal ilaçlar
- İntravenöz sıvılar
- Ve mekanik solunum desteği
Alt Solunum Yolu Enfeksiyonlarından Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Alt solunum yolu enfeksiyonlarına karşı alınabilecek önlemler şu şekildedir:
- Aşılama
- El Hijyeni
- Sigara Dumanından Sakınma
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirme
Alt Solunum Yolu ve Üst Solunum Yolunun Farkı Nedir?
Solunum sistemimiz üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları olarak iki gruba ayrılır. Üst solunum yolları sinüsler, burun, larinksi ve farinksten oluşurken alt solunum yolları alveolleri, bronşları, trakea ve bronşları kapsar.
Alt Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Belirtileri Nelerdir?
Alt solunum yolu enfeksiyonlarının belirtileri arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, yorgunluk hissi, hırıltılı solunum ve öksürük gibi durumlar sıralanabilir. Bazı vakalarda bu tabloya boğaz ağrısı, burun akıntısı veya burun tıkanıklığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla ilişkilendirilen belirtiler de eşlik edebilir.
Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Kaç Günde Geçer?
Alt solunum yolu enfeksiyonlarının iyileşme süresi enfeksiyonun şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre farklılık gösterir. Viral kaynaklı enfeksiyonlar 7 ila 10 gün içerisinde, destekleyici tedavi uygulamaları ile iyileşme gösterebilir. Buna karşın bakteriyel kaynaklı enfeksiyonlar antibiyotik tedavileri ile birkaç hafta içerisinde iyileştirilebilmektedir. Ancak zatürre ve benzeri ciddi vakalarda iyileşme süreci daha uzun sürebilmektedir.
Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Tehlikeli Midir?
Alt solunum yolu enfeksiyonu bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmemiş çocuklar için veya kronik hastalıkları bulunan ya da ileri yaştaki yetişkinler için tehlikeli olabilmektedir. Pnömoni başta olmak üzere bazı alt solunum yolu enfeksiyonları ciddi düzeyde solunum yetmezliği veya bazı organ yetmezlikleri gibi sonuçlar doğurarak yaşamsal tehdit oluşturabilir.
Akciğer Enfeksiyonu İle Zatürre Aynı Şey Mi?
Evet akciğer enfeksiyonu zatürreyi ifade etmek için kullanılır. Zatürre, akciğer dokusunda meydana gelen iltihaplanmalardır. Akciğer enfeksiyonu sözcük anlamı ile akciğerleri etkileyen tüm enfeksiyonları kapsasa da toplum genelinde pnömoniyi ifade etmek için kullanılmaktadır.
