Çocuklarda Akut Bronşiolit

Bronşiolit genellikle soğuk havalarda meydana gelen, çocuklarda akciğerlerin küçük hava yollarını etkileyen viral bir enfeksiyondur. Hafif ateş, hırıltı ve öksürük gibi şikayetlere yol açan bronşiolit enfeksiyonu çocukların nefes almakta zorluk çekmesine yol açar. Bebekleri de tehdit eden bronşiolit, çoğu vakada hafif şekilde seyreder. Ancak hastalık ilerlediği taktirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Doktorlar bronşiolit tedavisinde daha çok çocuğun yaşadığı semptomları hafifletmeyi amaçlarlar. Bu yüzden de tedavi, semptomların tespit edilmesinin ardından başlar. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Sena Kara Öncü, çocuklarda akut bronşiolit hastalığının nedenlerini, belirtilerini, tanı ve tedavi yöntemlerini anlattı.

Çocuklarda Akut Bronşiolit Nedir?

Bronşiolit hastalığı, alt solunum yolu enfeksiyonlarına örnek teşkil eder. Bronşiyoller olarak da adlandırılan küçük hava yollarının bir virüsten dolayı enfekte olması bronşiolit hastalığının gelişmesine neden olur. Akut bronşiolit vakalarında mukozalar şişer ve sıvı ile dolar. Bu da çocuğun solunum güçlüğü yaşamasına neden olur. Akut bronşiolit enfeksiyonu iki yaş altı çocuklar için daha önemli bir tehdittir. Küçük bebeklerde görülen hırıltılı solunumun başlıca nedenlerinden biridir.

Akut Bronşiolit Bebeklerde Hırıltılı Solunuma Neden Olur Mu?

Hırıltılı solunum, nefes alıp verirken akciğerlerden duyulan bir hırıltıyı ifade eder. Küçük bebeklerde sıkça görebildiğimiz hırıltılı solunum şikayeti pek çok farklı nedenden kaynaklanıyor olabilir.

Birçok hastalık bebeklerde hırıltılı solunumun görülmesine yol açabilir. Anatomik anomaliler, enfeksiyonlar, immun yetmezlikler ve enfeksiyonlar hırıltılı solunum nedenleri arasında sıralanabilmektedir. Viral enfeksiyonlar küçük bebeklerin bronşlarını etkisi altına alarak bu hava yollarını daraltabilir. Bu da akciğerlerde bir çeşit ıslığı andıran hırıltılı bir solunuma neden olur.

Yenidoğan bebeklerde ve bir yaşını henüz doldurmamış bebeklerde yaygın şekilde görülen bir semptomdur. Bu şikayetin başlıca sebeplerinden biri de bronşiolit enfeksiyonudur.

Akut Bronşiolit Sık Görülür Mü?

İki yaşından küçük çocuklarda en yaygın şekilde karşımıza çıkan alt solunum yolu enfeksiyonlarından biri bronşiolittir. Akut bronşiolit hastalığı genellikle kış ve sonbahar aylarında artış gösterir. Bir yaşın altındaki çocuklarda daha sık karşımıza çıkan akut bronşiolit hastalığında kalabalık yaşam koşulları, sigara dumanına maruz kalmak, ve yeterince anne sütü alamamak da etkili olabilmektedir.

Çocuklarda Akut Bronşiolit Belirtileri Nelerdir?

Akut bronşiolit enfeksiyonunun belirtileri soğuk algınlığı semptomları ile benzerlik gösterir. Örneğin burun tıkanıklığı ve öksürük bu belirtilerden bazılarıdır. Ateş de bronşiolit enfeksiyonunun başlıca belirtilerinden biri olarak değerlendirilir. Birkaç gün içerisinde çocuğun öksürük şikayeti şiddetlenir ve hırıltılı solunum meydana gelebilir. Akut Bronşiolit enfeksiyonunun erken dönem belirtilerini sıralamamız gerekirse:

• Burun tıkanıklığı veya burun akıntısı
• Hafif seyreden ateş
• Tükenmişlik hissi
• Huzursuz veya sinirli ruh hali
• Öksürük

Bronşiolit enfeksiyonunun hava yollarına etkisi solunum fonksiyonunu da etkiler. Bu yüzden belirtiler arasında

• Hızlı ve yetersiz solunum
• Hırıltı
• Nefes alıp verirken zorlanma
• Burun deliklerinde genişleme de bulunur.

Çocuklarda şu belirtilerle karşılaşıldığında zaman kaybetmeden bir doktora başvurmak gerekir:

• Beslenme ve yutma güçlüğü
• Nefes alıp verirken burun deliklerinin genişlemesi
• Dudaklarda, ayak parmaklarında ve parmaklarda soluk bir cilt tonu
• Ağız kuruluğu
• İdrar yapamama
• Göz yaşı üretmeden ağlama
• Nefes alırken göğüs kafesinin içeri doğru çekilmesi

Bebeklerde Bronşiolitin Belirtileri Nelerdir?

Bronşiolit enfeksiyonunun başlangıç döneminde gösterdiği belirtiler soğuk algınlığı belirtileri ile benzerlik gösterir. Bebeklerde hafif ataş, burun akıntısı, öksürük ve burun tıkanıklığı gibi semptomlar oluşur. Enfeksiyonun ileri safhalarında hırıltılı solunum, huzursuzluk, şiddetli öksürük, kusma ve beslenme güçlükleri ortaya çıkar. Hastalığın yol açtığı belirtiler genellikle birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşme gösterir. Fakat bazı durumlarda şiddetlenerek devam eder. Bebekte solunum sayısı artar burun delikleri genişler. Belirtilerin şiddetlenmesi enfeksiyonun giderek ciddi bir boyut kazandığı anlamına gelir.

Çocuklarda Bronşiolit Neden Olur?

Çocuklarda bronşiolit hastalığı hava yollarının iltihaplanmasından kaynaklanır. Bu iltihaplanmada çoğu zaman viral enfeksiyonlar rol oynar. Akut Bronşiolit Enfeksiyonunun başlıca nedenleri şu şekildedir:

• RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs)
• Adenovirüs
• Parainfluenza
• Metapnömovirüs
• Bakteriyel enfeksiyonlar
• Kronik hastalıklar
• Bağışıklık sisteminin zayıflığı
• Hava kirliliği
• Sigara dumanına maruz kalmak
• Genetik yatkınlık

Çocuklarda Akut Bronşiolit Risk Faktörleri Nelerdir?

Akut Bronşiolit enfeksiyonu daha çok iki yaşından küçük çocuklarde meydana gelir. Buna karşın nadiren de olsa yetişkin bireylerde de akut bronşiolit enfeksiyonu oluşabilir. Bu enfeksiyon için risk faktörlerini sıralamamız gerekirse:

• Prematüre doğan bebekler
• Doğuştan gelen kalp veya akciğer rahatsızlığı bulunanlar
• Bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmayanlar
• Kreş gibi kalabalık ortamlarda zaman geçiren bebek ve çocuklar risk grubunda değerlendirilirler.

Çocuklarda Bronşiolit Tanısı Nasıl Konur?

Çocuk doktoru ilk olarak hastaya fiziksel bir muayene uygular, sonrasında da gerekli gördüğü testleri uygulayarak bronşiolit tanısı koyar. Muayene sorasında doktor, çocuğun gösterdiği semptomları inceler, vücut ısısını ölçer. Bununla birlikte çocuğun kanındaki oksijen düzeyini de ölçer. Bunun yanı sıra burun içinden virüslerin türünü tespit etmek için kültür örneği alabilir. Eğer çocuğun gösterdiği semptomlar şiddetli düzeydeyse doktor göğüs röntgeni çekilmesine karar verebilir.

Çocuklarda Bronşiolit Tedavisi Nasıl Olur?

Bronşiolit tedavisi genel olarak çocuğun gösterdiği semptomları hafifletmeye ve iyileştirmeye yöneliktir. Bu yüzden bronşiolit tedavisinde şu yöntemlerden faydalanılır:

• Ateş düşürücü ilaç uygulamaları
• Antiviral ilaçlar

Çoğu zaman herhangi bir tedavi uygulamasına gerek kalmadan iyileşme sağlanır. Bu yüzden belirtiler gözlendiğinde doktora başvurulmalı ve semptomların düzeyine göre doktorun tavsiye ettiği yöntemler uygulanmalıdır.

Bebeklerde Akut Bronşiolit Tedavisi

Genel sağlık durumu iyi olan bebeklerde bronşiolit enfeksiyonu genellikle hafif şiddette seyreder ve kendiliğinden iyileşme gösterir. Akut bronşiolit belirtileri evde bakım ve destekleyici tedavi uygulamaları ile iyileşebilmektedir. Bu dönemde bebeğin dehidrasyon yaşamaması için bol miktarda sıvı tüketmesi önem taşır. Tedavi, semptomları iyileştirmeyi, bu süreçte çocuğun yeterince beslenmesini amaçlar. Çocuğun burnunun temiz kalabilmesi için tuzlu burun damlalarından faydalanılabilir. Akut bronşiolit tanısı alan bebekler;

• Üç aylıktan daha küçükse
• Prematüre doğmuş ve henüz bir yaşından küçükse
• Ağır seyreden bronşiolit söz konusu ise hastane yatışına gerek duyulabilir.

Evde Bronşiolit Tedavisi Nasıl Olur?

Çocuklarda bronşiolit tespit edildikten sonra solunum fonksiyonu takip altında tutulmalıdır. Çocuğun evde rahat hissetmesini, dinlenmesini ve yeterince sıvı almasını gözetmek gerekir. Evde bronşiolit tedavisinde uygulanabilecek adımlar şu şekildedir:

• Çocuk istirahate teşvik edilmeli
• İştahı yoksa bile tam bir öğün yemesi sağlanmalı, gün içerisinde küçük öğünlerle desteklenmeli
• Çocuğun dehidrasyon yaşamaması için bol miktarda sıvı alması sağlanmalı
• Burun tıkanıklığının önüne geçebilmek için tuzlu burun damlaları ve burun aspiratöründen yararlanılmalıdır.

Bronşiolitten Korunmanın Yolları Nelerdir?

• Ailede grip hastası olan birisi varsa çocuklardan ve bebeklerden olabildiğince uzak durması gerekir. Hatta hasta kişilerin çocukla aynı ortamdayken maske takmasında yarar vardır.
• Evin sık sık havalandırılması büyük önem taşır. Çouckların soluduğu havanın temiz olması bronşiolitten korunmada büyük önem taşır.
• Hijyen kurallarına uyulmalı, çocuğun temas ettiği nesne ve yüzeyler temizlenmeli ve ev sürekli olarak temiz tutulmalıdır.
• Çocukların kapalı mekanlarda veya kalabalıklarda uzun süre kalmaması gerekir.
• Çocuk sigara dumanından uzak tutulmalıdır.
• Çocuğun yeterince anne sütü alması sağlanmalıdır.
• Çocuğun bol miktarda sıvı tüketmesi, taze sebze ve meyve ile beslenmesi gerekir.
• Çocukların parfüm ve deodorant gibi kimyasal maddelere olabildiğince az maruz kalması önemlidir.
• Hastalığın yaygınlık kazandığı dönemlerde kreş ve benzeri kalabalık ortamlardan uzak durulması gerekir.
• Tüm bu önlemlerin yanı sıra aile bronşiolit enfeksiyonunun bulaşma yoları ve belirtileri hakkında bilinçlenmelidir.

Çocuklarda Akut Bronşiolitin Klinik Seyri Nasıl İlerler?

Bebeklerde akut bronşiolit enfeksiyonu geliştiğinde genel olarak hastalık hafif düzeyde seyreder. Belirtiler iki veya üç gün içerisinde artma ivmesi gösterirken yedi ila on gün arasında da azalma eğilimi gösterir. Risk grubunda değerlendirilen hastalar daha yoğun bir bakım ve izlem altında tutulurlar. Zira enfeksiyon ilerlediğinde daha ciddi tehditlere neden olabilir.

Bronşiolit ve Bronşit Aynı Mıdır?

Bronşiolit ve bronşit sanılanın aksine birbirlerinden farklı enfeksiyon türleridir. Bronşiolit genellikle çocuklarda ve bebeklerde karşımıza çıkar. Bronşiolit küçük hava yolları olarak tanımlayabileceğimiz bronşiyollerin iltihaplanmasının sonucunda meydana gelirken bronşit, daha büyük hava yolları olan bronşların iltihaplanmasından kaynaklanır. Bronşit enfeksiyonu daha yaygın olarak yetişkin bireylerde karşımıza çıkar.

Broşiolit Birden Fazla Kez Geçirilebilir Mi?

Evet, bronşiolit birden fazla defa geçirilebilen bir alt solunum yolu enfeksiyonudur. Her enfeksiyon vücutta farklı farklı virüsler tarafından tetiklenebilmektedir. Bağışıklık sistemimiz her defasında farklı bir virüse karşı savunma gerçekleştirmek zorunda kalır. Bağışıklık sistemimizin tanımadığı ve karşısında zayıf kaldığı bir virüs tekrardan bronşiolit enfeksiyonu gelişmesine neden olabilir.