Çocuk Doktoru Nedir, Nasıl Olunur?
Toplum sağlığının en önemli unsurlarından biri çocuk sağlığıdır. Toplumların gelişmişlik düzeylerini gösteren en belirgin kriterlerden biri çocuk ölüm oranlarıdır. Bu yüzden her toplum için çocuk sağlığı ve hastalıkları üzerinde uzmanlaşmış çocuk doktorları (pediatri uzmanları) büyük önem taşır. Doğumdan ergenlik döneminin sonuna kadar çocukların tüm fiziksel, zihinsel, dilsel ve sosyal gelişimini takip eden çocuk doktorları aynı zamanda çocuklarda meydan gelen tüm hastalıkların tanı, tedavi ve takip süreçlerini yönetirler. Peki çocuk doktoru nasıl olunur? Çocuk doktorları hangi tedavileri gerçekleştirir? Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Sena Kara Öncü, çocuk hekimliğine dair merak edilenleri anlattı.
Çocuk Doktoru (Pediatri Uzmanı) Kimdir?
Çocuk doktorları 0-18 yaş aralığındaki bebek, çocuk ve ergenlerin hastalıklarının tanı ve tedavisini gerçekleştiren, sağlık durumlarını ve gelişim süreçlerini yakından takip eden uzman tıp doktorlarıdır. Çocuk doktorlarının görevleri sadece hastalıkların tanı, tedavi ve takibinden ibaret değildir. Pediatri uzmanı hekimler aynı zamanda aşı uygulamalarından koruyucu sağlık hizmetlerine, beslenme önerilerinden gelişim süreçlerine kadar pek çok konuda çocuklar için sorumluluk üstlenirler.
Uzman Çocuk Doktoru (Pediatri Uzmanı) Nasıl Olunur?
Uzman çocuk doktoru olmaya giden süreç son derece uzun ve zorlu aşamalardan oluşur. Disiplinli ve özverili bir eğitim sürecini gerektirir. Çocuk sağlığı ve hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir çocuk doktoru olmaya giden adımlar şu şekildedir:
İlk olarak üniversitelerin tıp fakültelerinden biri kazanılmalı ve altı yıllık lisans eğitimi tamamlanmalıdır. Bu dönemde adaylar klinik bilimler ve temel tıp bilimleri alanında nitelikli bir eğitim görürler. Aynı zamanda stajlarını tamamlarlar. Tıp fakültesinden Tıp Doktoru olarak mezun olan adayların sonrasında Tıpta Uzmanlık Sınavı TUS’a girmeleri ve başarılı olmaları gerekir. Elde edilen TUS puanı ile pediatri uzmanlığı tercih edilir.
Pediatri branşındaki uzmanlık eğitimi dört yıl sürer. Bu süreçte teorik ve pratik eğitimler eş zamanlı olarak alınır. Adaylar çocuk sağlığı ve hastalıklarına ilişkin klinik deneyim ve çok sayıda vaka tecrübesi edinirler.
Uzmanlık eğitimini başarı ile tamamlayan adaylar Pediatri uzmanı (Uzman Çocuk Doktoru) unvanı almaya hak kazanırlar. Bu aşamadan sonra çocuk doktorları üniversitelerde, özel hastane ve kliniklerde veya kamu hastanelerinde hizmet verebilirler.
Uzman Çocuk Doktorlarının (Pediatrist Hekimlerin) Görevleri Nelerdir?
Pediatri hekimleri çocukların doğumundan yetişkinliğe adım attıkları anına kadar her aşamasında sağlık desteği verirler. Çocuk doktorlarının görev ve sorumlulukları şu şekildedir:
- Aşı uygulamaları ve bağışıklık programlarının yürütülmesini sağlamak
- Çocukların düzenli sağlık kontrollerini ve taramalarını yapmak
- Çocuğun zihinsel, fiziksel, duygusal ve sosyal gelişim süreçlerini yakından takip etmek
- Çocuklarda yüksek ateş, ishal, döküntü, öksürük gibi semptomları inceleyerek çocukluk çağı hastalıklarının tanı ve tedavilerini gerçekleştirmek
- Aileye çocuğun beslenmesine dair önerilerde bulunmak, büyüme ve gelişme problemlerini yönetmek
- Özellikle koruyucu sağlık hizmetleri konusunda ailelere rehberlik etmek
- Çocuklarda diyabet ve astım gibi kronik hastalıkların takibini gerçekleştirmek
- İleri tetkik ve tedavi uygulamaları gerektiğinde ilgili uzmanlık branşlarına yönlendirmelerde bulunmak.
Uzman Çocuk Doktorları Hangi Hastalıkların Tedavisi İle İlgilenir?
Pediatri uzmanı hekimlerin hizmet verdiği alan oldukça geniş bir skaladadır. Çocuk doktorlarına en yaygın başvurma sebepleri şu şekildedir:
- Zatürre, nezle, larenjit, bronşit ve grip gibi solunum yolu enfeksiyonları
- Yüksek ateşe neden olan ateşli hastalıkların tanı ve tedavisi
- Alerjik rinit, gıda alerjileri ve egzama başta olmak üzere alerjik hastalıklar
- Mide ve bağırsak enfeksiyonları, reflü, ishal, kabızlık v.b sindirim sistemi hastalıkları
- Çocuğun boy ve kilo ölçümleri, motor ve bilişsel gelişim süreçlerinin izlenmesi, büyüme takibi
- Astım, epilepsi ve çocuk diyabeti gibi kronik hastalıkların yönetilmesi
- Doğumdan sonraki muayeneler, emzirme danışmanlığı, sarılık takibi gibi yenidoğan sağlığı uygulamaları…
Çocuk Doktorları Hangi Alanlarda Çalışabilir?
- Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı pediatrist hekimler;
- Aile sağlığı merkezlerinde
- Devlet hastanelerinde
- Özel hastane ve özel kliniklerde
- Üniversite hastanelerinde
- Çocuk sağlığı alanında hizmet veren özel kuruluşlarda çalışabilirler.
Çocuk Doktoru İle Görüşmeden Önce Aileler Ne Yapmalı?
- Çocuğun tıbbi öyküsü ve geçmişte gerçekleştirilen tetkiklerin sonuçları hazırlanmalı ve doktor bilgilendirilmeli.
- Çocuğun aşı karnesi hazırlanmalı
- Çocuğun hastalığının ne zaman başladığı ve nasıl ilerlediği doktora açık bir dille anlatılmalı
Rutin Çocuk Doktoru Muayenelerinin Önemi Nedir?
Çocukların gelişim ve büyüme süreçlerinin sağlıklı şekilde ilerlemesi için yakından takip edilmesi gerekir. Bu yüzden çocuğun sadece hastalandığında doktora götürülmesi yeterli değildir. Rutin çocuk doktoru muayeneleri özellikle önleyici sağlık hizmetleri konusunda büyük fayda sağlar. Olası hastalıklar erkenden tespit edilir ve gereken önlemler alınabilir. Aşı takvimi düzenli şekilde uygulanabilir, çocuğun beslenmesi düzenlenerek sağlıklı bir gelişim süreci yaşaması sağlanır.
Rutin çocuk doktoru muayenelerinin sağladığı avantajları sıralamamız gerekirse:
- Büyüme geriliği, kronik hastalıklar, veya gelişim bozukluklarının erkenden tespit edilmesi ve gereken tedaviye başlanması mümkün olur.
- Çocukların olası sağlık sorunlarına karşı bağışıklık sisteminin güçlendirilmesini sağlayan aşı uygulamaları ve takibinin kolaylıkla yapılmasını sağlar.
- Çocuğun boyu, kilosu ve baş çevresi ölçümleri yapılır. Gelişim basamakları takip edilir ve çocuğu sağlıkla büyümesi desteklenmiş olur.
- Çocuğun yaşına ve öznel koşullarına göre doğru beslenme alışkanlıklarının kazandırılması için gereken tavsiyeler verilir.
- Aile çocuk sağlığını korumak açısından bilgilendirilir.
Çocuk doktorları sadece çocuk hastalıklarının tedavisi için değil aynı zamanda sağlıklı nesillerin yetişmesi için de kritik öneme sahiptir. Uzman Çocuk Doktoru olmak uzun ve zorlu eğitim süreçlerinden başarı ile çıkmayı gerektirir. Çocukların hayatına dokunmanın verdiği manevi tatmin, bu uzmanlık branşını çok da özel ve anlamlı hale getirir.
Pediatri Uzmanı
Sıkça Sorulan Sorular
Ülkemizde pediatri uzmanı olabilmek için lisans düzeyindeki 6 yıllık tıp fakültesi eğitimi sonrasında TUS'ta başarılı olmak gerekir. TUS'un ardından 4 yıl süreli pediatri uzmanlığı eğitimi alınması gerekir. Tıp fakültesi başlangıcından itibaren minimum 10 yıllık bir eğitimin ardından Uzman Çocuk Doktoru unvanı alınabilmektedir.
Çocuk doktorları doğumdan başlayarak yenidoğan dönemi, bebeklik dönemi, çocukluk ve ergenlik dönemindeki hastalarla ilgilenir. 0-18 yaş grubu hastalar çocuk doktorlarının ilgi alanına girmektedir.
Çocukların geçmiş sağlık raporları, tetkik ve tarama sonuçları, laboratuvar sonuçları, aşı karnesi hazır bulundurulmalıdır. Bunun yanı sıra çocuğun şikayetlerinin ne zaman başladığı ve nasıl seyrettiği doktora detaylı şekilde anlatılmalıdır.
Çocuk doktorları cerrahi operasyon gerektiren sağlık sorunlarının tedavisini üstlenmezler. Bu gibi durumlarda hastayı, ilgili cerrahi branşına yönlendirirler. Bunun yanı sıra konjenital yani doğumsal kalp hastalıkları gibi özel durumlarda çocuk kardiyolojisi gibi branşlara yönlendirme yaparlar.
Aile hekimleri her yaş grubundan hasta için temel sağlık hizmeti verirler. Buna karşın çocuk hekimleri yalnızca 0-18 yaş arası hasta gruplar üzerine uzmanlaşmıştır. Pediatri hekimleri bebek, çocuk ve ergenlerin tanı, tedavi ve takip süreçleri ile ilgilenirler.
