Çocuklarda Kulak Şekil Bozuklukları Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?

Bebeklerde gözlenen kulak şekil bozuklukları çoğu zaman doğuştan kimi zaman ise sonradan oluşan bir sorundur. Kulak şekil bozuklukları kulak kıkırdağının ve kemiklerin olması gerektiği gibi değil anormal şekilde gelişmesinin sonucunda meydana gelir. Kulak şekil bozuklukları çoğu zaman çocuğun işitme fonksiyonunu etkilemese de estetik açıdan bir sorun teşkil eder.

Kulak şekil bozuklukları önemli bir görsel sorundur ve tedavi edilmediği taktirde giderek daha belirgin hale gelir. Fakat kulak şekil bozuklukları tedavi edilebilen bir sorundur.

Çocuklarda gözlenen kulak şekil bozukluklarının tedavisinde kulak kalıplama, ameliyat veya özel bazı aparatlar gibi farklı yöntemler kullanılabilmektedir.

Ameliyat kararı çocuğun genel sağlık durumu ve yaşı gözetilerek planlanır. Kulak şekil bozukluklarının tedavisinde uygulanan ameliyatlar için genellikle çocuğun 4-5 yaşa ulaşması beklenir. Çocukların kulak şekil bozukluklarının tedavisinde kullanılan özel silikon aparatlar ise kısa sürede, ağrısız ve acısız bir tedavi imkanı sağlar.

Rahatsız edici kulak deformasyonları çok sayıda insanın başına gelebilen ve sosyal hayatta bazı problemlere yol açabilen bir durumdur. Kulaklar yüzün simetrisinde ve estetik bütünlüğünde önemli bir rol oynar. Doğuştan gelen kulak estetiği sorunları cerrahi veya cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilebilir. Kulak memesi küçültme, otoplasti, kulak rekonstrüksiyonu veya yeniden şekillendirme yöntemleri ile estetik sorunlar giderilir, yüz simetrisi sağlanır ve kişi yaşadığı özgüven sorunları ile vedalaşabilir. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Sena Kara Öncü, çocuklarda görülen kulak şekil bozukluklarına ve tedavi yöntemlerine dair bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.

Çocuklarda Görülen Kulak Şekil Bozuklukları Nelerdir?

İnsan kulağı iletişim kurma ve işitme yeteneği açısından vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Fakat son derece karmaşık bir yapıda olan kulaklar, her insanda aynı biçimde gelişim göstermez. Bazı insanlar dış kulak şekil bozuklukları ile doğabilirler. Bu görsel deformasyon nadiren işitme kaybına neden olabilir. Ancak işitme sorunu yaratmasa bile estetik açıdan deforme olmuş kulaklar da yeterince önemli bir problemdir. Çocuklarda görülebilen kulak şekil bozukluklarını tek tek incelememiz gerekirse:

Cup Ear

Bu şekil bozukluğu çoğu zaman doğuştan gelen bir anomali olarak değerlendirilir. Cup Ear durumunda dış kulak yapısı anormal bir biçimde gelişir. Bu vakalarda kulak bir çanağa benzer.

Shell Ear

Shell Ear durumu dış kulak kenarının düzleşmesi ya da hiç olmaması şeklinde tarif edilebilir. Shell Ear anomalisi kimi zaman bir kimi zaman ise iki kulağı etkileyebilir. Bu bozukluk duygusal ve sosyal problemleri de beraberinde getirir.

Lop Ear

Lop Ear dış kulağın içe doğru kıvrılmasının sonucunda meydana gelir. Tedavisi mümkün olan bu şekil bozukluğu, çoğu zaman kıkırdağın tekrar şekillendirilmesi ile ortadan kaldırılabilir.

Konkal Krus Deformitesi

Kulağın orta bölgesinde meydana gelen bu deformasyon özellikle yeni doğan bebeklerde yaygın şekilde karşımıza çıkan bir sorundur.

Anotia

Anotia deformasyonu nadiren karşımıza çıkan bir bozukluktur. Bir veya iki kulağın eksik olduğu bu vakalarda vücudun diğer kısımlarından alınan kıkırdak dokusu ile yeni bir kulak oluşturulması gerekir.

Mikrotia

Mikrotia sorunu dış kulak gelişiminin anormal olduğu bir durumu ifade eder. Kulak kepçesi küçüklüğü veya olmayışı olarak tanımlayabileceğimiz bu deformasyon tek veya çift taraflı olarak karşımıza çıkabilir. Ortalama 8000 doğumda bir rastlanan bu deformasyon bazı enfeksiyonlardan veya kullanılan ilaçlardan kaynaklanabilir. Benzer yöntemlerle tedavisi mümkündür. 

Çocuklarda Kulak Estetiği En Erken Ne Zaman Yapılabilir?

Doğuştan gelen kulak deformasyonu bulunan çocuklar için en etkili tedavi yöntemi olan kulak estetiği operasyonlarının ne zaman uygulanabileceği, kulaktaki şekil bozukluğunun türüne, ciddiyetine ve çocuğun genel sağlık durumuna göre şekillenir. Çocuklar altı – yedi yaş seviyesine geldiğinde kulakların boyutu yetişkin düzeyine ulaşır ve bu dönemde kulak rekonstrüksiyonu uygulanabilir. Kulak estetiği için ergenlik ya da yetişkinlik evresini beklediğimizde daha zorlu ve karmaşık cerrahi müdahaleler gerekebilmektedir. Bu durum operasyon sonuçlarının olumsuz olma ihtimalini de arttırabilir. Bu yüzden önerilen yaklaşım erken müdahale etmektir. Söz konusu deformasyonun erkenden giderilmesi çocukların büyüme ve gelişme döneminde sosyal ve duygusal gelişiminin daha sağlıklı ilerlemesine katkı sağlayabilir.

Kulak Şekil Bozuklukları Neden Olur?

Kulak şekil bozukluklarının meydana gelmesinde rol oynayan nedenler kesin olarak bilinmemekle birlikte, kulak deformitelerinde etkili olduğu düşünülen birkaç faktör vardır. Birinci sırada genetik etkenler gelir. Bunun yanı sıra hamilelik evresinde annenin radyasyona maruz kalması veya beslenme alışkanlıkları çocuklarda kulak şekil bozukluklarının oluşmasında etkili olabilir. Annenin hamilelik döneminde kullandığı bazı ilaçlar ve alkollü içecekler de kulak şekil bozukluklarına sebep olabilir.

Kulak Şekil Bozuklukları Nasıl Düzeltilir?

Günümüzde kulak deformasyonları ameliyat olmaksızın hızlı bir şekilde düzeltilebiliyor. Bilhassa yenidoğanlarda ilk iki ay kulak kıkırdağı henüz sertleşmemiştir. Bu yüzden şekil bozukluklarının tedavisinde bu dönem oldukça uygun bir zamandır. Bebeğin yaşamının altıncı haftasından sonra anneden gelen östrojen düzeyinde azalma gözlenir. Bu da giderek kıkırdak dokusunun sertleşmesine yol açar. Bu süreçte müdahale edilmezse kulak deformasyonu kalıcı hale gelebilir. Bebeklerin dört – altı haftalık dönemi kepçe kulak görünümünün ameliyatsız şekilde düzeltilmesi için son derece elverişli bir dönemdir. Ancak üçüncü ayın ardından kulak kıkırdağı sertleşir ve tedavi koşulları giderek zorlaşır.

Halk arasında kepçe kulak olarak adlandırılan deformasyonun tedavisinde kullanılan en basit yöntemlerden biri kulak bandıdır. Fakat daha kalıcı ve etkili bir tedavi için silikon aparatlar da kullanılabilir. Bu aparatlar cerrahi müdahale olmaksızın pratik bir tedavi imkanı tanır.

Silikon aparatlar bebeklerin kulak deformitesinin gerektirdiği şekilde yerleştirilir. Bu sayede kulağın doğru bir şekilde gelişimi teşvik edilir. Bu tedavinin uygulanması ortalama dört haftalık bir süreci kapsar. Bebeklerdeki kulak şekil bozukluklarının tedavisinde başarı ile kullanılan, etkili bir yöntemdir.

Eğer bebeğinizde görülen kulak şekil bozukluğu ciddi boyutlarda ise cerrahi operasyon seçeneği gündeme gelir. Yenidoğanların kulak şekil bozuklukları mutlaka uzman bir çocuk doktoru tarafından değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir.

Çocuklarda Kulak Şekil Bozukluklarının Tedavisi Neden Önemlidir?

Kulak şekil bozuklukları işitme fonksiyonuna zarar vermediği durumlarda dahi estetik kaygılara ve psikolojik olumsuzluklara neden olabilir. Çocukluk dönemi psikolojik ve duygusal gelişim açısından önemli ve kırılgan bir süreçtir. Bu dönemde kulak şekil bozukluğundan kaynaklı özgüven kaybı, öz değersizlik hissi ve akran zorbalığı gibi sorunlar, çocuğunuz için yaşamı çok zorlayıcı hale getirebilir. İlkokul dönemi akranlarından gördükleri baskı çocuklarda telafi edilmesi zor bir sosyal gelişim problemlerini tetikleyebilir. Söz konusu estetik kaygılar yetişkinlik döneminde de varlığını sürdürebilir. Kulak deformasyonlarının yol açabileceği sorunları sıralamamız gerekirse:

• Depresyon
• İçe kapanma davranışı
• Anksiyete bozukluğu
• Akran zorbalığı
• Özgüven kaybı
• Öz değersizlik hissi
• Dış görünüşle ilgili kompleksler

Kulak Şekil Bozukluğu Tedavisi Ne Zaman Uygulanır?

Tedaviden maksimum düzeyde verim alabilmek için düzeltici silikon aparatın bebeğin doğumundan itibaren uygulanması gerekir. Bebeğin yaşamının ilk dört haftası içerisinde elverişli olan bu tedavi yöntemi, büyük başarı sağlar. Ancak üçüncü ay itibari ile bebeğin kulak kıkırdağı sertleşmeye başlar ve bu da tedavinin başarı şansını düşürür.

Kullanılan silikon aparat, bebeğin kulak ve cilt yapısı ile uyumludur. Bebeğin kulağının çevresine yerleştirilen silikon aparat, kulağın doğru şekilde gelişmesini sağlar.